HIỂU ĐÚNG VỀ UNG THƯ GAN

Theo ước tính của Globalcan năm 2012, Việt Nam thuộc khu vực có tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư gan cao nhất trên thế giới. Tại Việt Nam, ung thư gan đứng hàng thứ 3 trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới và thứ 8 ở nữ giới.

Tại Bệnh viện K, Khoa Ngoại Gan Mật Tụy được thành lập từ 2/2017. Tính đến nay, qua hơn 9 tháng đi vào hoạt động, Khoa Ngoại Gan Mật Tụy đã phẫu thuật cho hơn 140 bệnh nhân bị ung thư gan trong đó trên 80% là ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát. Với đa dạng các loại hình cắt gan đã được thực hiện tùy từng bệnh nhân dựa trên bệnh cảnh lâm sàng như: cắt gan phải, cắt gan phân thùy trước, cắt gan phân thùy sau, cắt gan trung tâm, cắt gan trái, cắt thùy gan trái, cắt 1 hoặc nhiều hạ phân thùy gan tùy thuộc vị trí khối u,… Khoa đã triển khai nhiều kỹ thuật mổ gan phức tạp đặc biệt là cắt gan theo giải phẫu, bước đầu đã cho những kết quả rất đáng khích lệ về hiệu quả điều trị.

Bên cạnh phẫu thuật cắt gan, Khoa Ngoại Gan Mật Tụy cũng triển khai nhiều phương pháp điều trị u gan khác. Kể từ khi thành lập, khoa đã tham gia thực hiện đốt u bằng sóng cao tần (RFA) cho trên 60 bệnh nhân, nút hóa chất động mạch gan cho trên 200 bệnh nhân, đặc biệt một số bệnh nhân đươc nút tĩnh mạch cửa (PVE) làm phì đại gan sau đó phẫu thuật cắt bỏ u gan khi đủ điều kiện,… Nhiều bệnh nhân đến viện trong tình trạng nặng đã được điều trị một hoặc nhiều phương pháp phối hợp đã cho những kết quả điều trị khả quan.

Ung thư gan gồm có ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát. Ung thư gan nguyên phát phát triển từ các tế bào trong gan, ung thư gan thứ phát do các tế bào ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể và đi vào gan gây ra các khối u di căn.

Ung thư gan gồm 4 loại chính

• Ung thư biểu mô tế bào gan là loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất chiếm trên 80%, xảy ra ở cả người lớn và trẻ em.

• Ung thư đường mật (Cholangiocarcinoma) có nguồn gốc từ đường mật.
• U nguyên bào gan (Hepatoblastoma) rất hiếm gặp, nhiều trường hợp xảy ra ở trẻ em dưới 4 tuổi.
• U mạch máu ác tính của gan rất hiếm gặp, nguồn gốc từ mạch máu của gan và phát triển rất nhanh. Ngoài ra, còn có thể phối hợp với tần suất thấp hơn. Ví dụ: ung thư biểu mô tế bào gan phối hợp ung thư đường mật.
• Ngoài ra, còn có thể phối hợp với tần suất thấp hơn. Ví dụ: ung thư biểu mô tế bào gan phối hợp ung thư đường mật. 

Đừng bỏ qua những nguyên nhân gây ung thư gan

• Xơ gan: 80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.
• Virút viêm gan B (HBV): nhiễm HBV làm tăng nguy cơ phát triển HCC 100 lần. Khoảng 80% các trường hợp mắc HCC trên thế giới và  khoảng 70% ở Việt Nam là do HBV gây ra. Mỗi năm có khoảng 0.5% những người nhiễm HBV mạn tính sẽ phát triển thành HCC.
• Virút viêm gan C (HCV): chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc HCC ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc HCC ở Việt Nam.
• Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc HCC.
• Bệnh thừa sắt (Hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.
• Các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1(được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Điều trị ung thư gan

• Phẫu thuật cắt bỏ u gan.
• Ghép gan.
• Phá hủy u tại chỗ:
  • Đốt u bằng sóng cao tần (RFA)
  • Đốt u bằng vi sóng (MWA)
  • Điện đông (Cryotherapy)
  • Tiêm cồn tuyệt đối qua da (PEI)
• Nút mạch hóa chất (TACE)
• Hóa chất, xạ trị

Việc lựa chọn phương pháp điều trị tùy thuộc vào vị trí, kích thước, giai đoạn của bệnh cũng như các bệnh lý kèm theo cũng có vai trò trong việc lựa chọn phương pháp điều trị. Trong  các phương pháp điều trị ung thư biểu mô tế bào gan, phẫu thuật là ưu tiên lựa chọn hàng đầu vì giúp lấy bỏ được khối u. Cùng với sự phát triển của kỹ thuật cắt gan, các phương tiện hỗ trợ cho cuộc mổ, các phương tiện hồi sức sau mổ,… thì chỉ định cắt gan hiện nay đang ngày càng được mở rộng, đem lại cơ hội sống cao hơn cho người bệnh.

Theo dõi

Để việc điều trị đạt kết quả cao và toàn diện, Những bệnh nhân đã khám và điều trị tại Khoa Ngoại Gan Mật Tụy sau khi ổn định ra viện sẽ được hẹn tái khám định kỳ nhằm theo dõi sát diễn biến của bệnh sau điều trị. Đây là điều kiện để đánh giá hiệu quả điều trị, cũng như phát hiện sớm các trường hợp xuất hiện tổn thương mới để có hướng xử trí sớm, phù hợp, đem lại hiệu quả điều trị cao hơn.

Phòng và điều trị ung thư gan

Cách phòng chống ung thư gan:

• Tiêm phòng vắc xin viêm gan B là biện pháp quan trọng hàng đầu.
• Tránh xa những chất độc hại, tiềm ẩn gây ung thư như thực phẩm bị ẩm mốc, nhiễm độc.
• Hạn chế uống rượu bia, thuốc lá, chất kích thích…
• Kiểm tra khám định kì sức khỏe 6 tháng/ lần.
• Tích cực vân động thể chất.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ nướng, bổ sung chất xơ trong trái cây, rau xanh……

Hiện nay vẫn còn tồn tại tư tưởng trong nhân dân ta về những giá trị mơ hồ của các phương pháp điều trị chưa được thực tế kiểm nghiệm: uống thuốc nam, cúng bái,… để điều trị ung thư. Đây chính là rào cản rất lớn khiến bệnh nhân không được tiếp cận với các phương pháp điều trị tiên tiến hiện đại, đã được nghiên cứu, kiểm nghiệm tính hiệu quả trong thực tế.Vì vậy việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân là vô cùng quan trọng đôi khi còn là vấn đề sống còn. Khoa Ngoại Gan Mật Tụy đang lên kế hoạch xây dựng cở sở dữ liệu để bệnh nhân tham khảo về tính hiệu quả có thể thấy được qua các trường hợp thực tế khi áp dụng các phương pháp điều trị tiên tiến tại khoa cũng như hậu quả của việc áp dụng những phương pháp điều trị lạc hậu, không có cơ sở khoa học.

Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc Bệnh viện cùng với sự nỗ lực bền bỉ của đội ngũ nhân viên, Khoa Ngoại Gan Mật Tụy đang ngày càng lớn mạnh, trở thành địa chỉ tin cậy hàng đầu trong điều trị các bệnh lý ác tính của gan trong thời gian vừa qua cũng như trong tương lai. Dự kiến trong tương lai, khoa sẽ triển khai thêm nhiều kỹ thuật mới như đốt u bằng vi sóng (WMA) với nhiều ưu điểm như có thể đốt được khối u với kích thước lớn hơn, quá trình đốt có thể tiến  hành liên tục, đo thể tích gan lành để phục vụ cho các trường hợp cần cắt gan lớn, ghép gan cho các trường hợp bệnh gan tiến triển, xơ gan nặng,… nhằm tạo thêm cơ hội điều trị cho các bệnh nhân, đặc biệt các trường hợp khó, để bệnh viện luôn xứng đáng là cơ sở y khoa hàng đầu của cả nước về ung thư.