PHÁT HIỆN & CHẨN ĐOÁN Ở GIAI ĐOẠN SỚM – CHÌA KHÓA ĐIỀU TRỊ THÀNH CÔNG UNG THƯ PHỔI

BVK - Thế kỷ XXI, nhân loại phải đối mặt với nhiều vấn đề như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, trong đó ung thư là căn bệnh được ưu tiên hàng đầu với mục tiêu biến ung thư trở thành một bệnh mạn tính. Ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới và chỉ đứng sau tỉ lệ tử vong do các bệnh lý tim mạch. Số liệu từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay, năm 2021 trên thế giới có khoảng 20 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, đã có 10 triệu người tử vong do ung thư. Tại Việt Nam, số bệnh nhân chẩn mắc mới và tử vong do ung thư đang tăng nhanh đáng kể, năm 2020 nước ta ghi nhận với 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư hằng năm. Trong đó, ung thư phổi đứng thứ 2 về tỉ lệ mắc chỉ sau ung thư gan, đứng thứ 3 về tỉ lệ tử vong chung và không có sự khác biệt đáng kể giữa 2 giới.

Tại bệnh viên K, hàng nghìn bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi mỗi năm. Tuy nhiên, có đến 70-80% số bệnh nhân tại thời điểm chẩn đoán không có chỉ định điều trị triệt căn. Điều này gây nên áp lực, gánh nặng về bệnh tật và chi phí điều trị cho bệnh nhân, gia đình và xã hội.

Nếu như bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn sớm được điều trị triệt căn thì chi phí điều trị sẽ rất thấp và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân có thể trở lại bình thường. Thì đối với bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn tiến triển và giai đoạn muộn, mặc dù hiện nay có nhiều liệu pháp mới cho thấy hiệu quả điều trị trên nhóm bệnh nhân này nhưng chi phí điều trị lớn là rào cản khiến đại đa số bệnh nhân không thể tiếp cận các phương pháp tiến bộ như điều trị nhắm đích hay điều trị miễn dịch. Chính vì những điều trên cho thấy tầm quan trọng trong việc sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư phổi giúp kéo dài thời gian sống và giảm chi phí cho gia đình và xã hội.

Thời đại 4.0 mang đến vô vàn thông tin về sức khỏe nói chung, ung thư nói riêng và đặc biệt là những thông tin liên quan đến ung thư phổi luôn tràn ngập trên internet. Những thông tin thiếu khoa học làm người đọc hiểu không đúng về ung thư phổi, điều này có thể khiến bệnh nhân bỏ lỡ mất giai đoạn điều trị hiệu quả nhất. Nhiều người cho rằng, chỉ cần xét nghiệm máu thông thường có thể chẩn đoán được ung thư phổi ở giai đoạn sớm. Nhưng đây là một quan điểm hết sức sai lầm và thực tế cho thấy nhiều bệnh nhân đến khám tại bệnh viện K được chẩn đoán là ung thư phổi giai đoạn cuối mặc dù các xét nghiệm dấu ấn ung thư phổi trong máu ở các lần kiểm tra định kỳ luôn trong giới bình thường. Vậy câu hỏi được đặt là làm sao để phát hiện sớm ung thư phổi ở giai đoạn sớm thậm chí rất sớm khi khối u < 2cm?.

Trên thế thới và Việt Nam, các Hiệp hội lồng ngực và hô hấp khuyến cáo sàng lọc ung thư phổi định kỳ bằng chụp cắt lớp lồng ngực liều thấp. Tuy nhiên, không phải đối tượng nào cũng cần sàng lọc ung thư phổi mà những đối tượng nguy cao như hút thuốc hoặc phơi nhiễm với khói thuốc lâu năm, độ tuổi 40-60 nên được sàng lọc ung thư phổi với cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp. Cùng với đó, các dấu hiệu mờ nhạt nhưng có thể gợi ý nghĩ đến ung thư phổi như ho kéo dài, đau ngực là những triệu chứng không thể bỏ qua.

Cuộc chạy đua giữa bệnh nhân ung thư phổi và các tế bào ác tính thời điểm bắt đầu là cuộc chạy đua thầm lặng. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ và sàng lọc phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm là chìa khóa để bệnh nhân và thầy thuốc cùng chiến thắng những tế bào ác tính này.