U THẦN KINH ĐỆM

BVK - U thần kinh đệm là những khối u nguyên phát bắt nguồn từ nhu mô não. Các triệu chứng rất đa dạng và thay đổi theo vị trí biểu hiện như thiếu sót thần kinh khu trú, bệnh não hoặc co giật. U thần kinh đệm có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh nếu không phát hiện sớm và chữa trị kịp thời. Tiên lượng bệnh phụ thuộc vào phân loại, vị trí của khối u, thời điểm can thiệp và phương pháp điều trị. Vậy bệnh u thần kinh đệm thường có mấy loại? Có những triệu chứng gì? Điều trị bệnh bằng cách nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây:

Các u thần kinh đệm phổ biển

Phân loại u thần kinh đệm dựa vào sự phân chia của tế bào, hoại tử tế bào, tăng sinh nội mạch, các dấu ấn hóa mô miễn dịch (gồm mất đoạn 1p19q, IDH1, IDH2). Dưới đây là các loại u thần kinh đệm phổ biến:

1. U tế bào hình sao

Là các khối u bắt nguồn từ những tế bào hình sao trong não hoặc tủy sống. Tế bào hình sao có nhiệm vụ hỗ trợ và kết nối các tế bào thần kinh. Khi các tế bào này có sự tăng trưởng bất thường sẽ hình thành một dạng u thần kinh đệm.

Các u tế bào hình sao có triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào từng vị trí hình thành khối u. U tế bào hình sao trong não có xu hướng gây ra những rối loạn về tính cách, trạng thái tinh thần. Khối u ở tủy sống có xu hướng khiến cho vùng bị ảnh hưởng xảy ra tình trạng yếu liệt, thậm chí là tàn tật. U tế bào hình sao có tốc độ phát triển chậm thường là khối u lành tính. Ngược lại nếu khối u phát triển nhanh chóng có nguy cơ cao là dạng ác tính. U tế bào hình sao chiếm khoảng 60% trên tổng các khối u thần kinh đệm

2. U nguyên bào thần kinh đệm

Hình thành từ sự kết hợp của các tế bào hình sao phát triển bất thường hoặc là sự kết hợp giữa nhiều loại tế bào khác nhau (bao gồm mạch máu và các tế bào đã hoại tử). U nguyên bào thần kinh đệm là khối u không đồng nhất, chúng có thể bị thay đổi theo thời gian gây ảnh hưởng đến hiệu quả chữa trị. Hầu hết khối u này bắt nguồn từ chất trắng của não và có nguy cơ xâm lấn sang các vùng não lân cận hoặc di căn đến tủy sống một cách nhanh chóng.

3. U thần kinh đệm thân não

U thần kinh đệm thân não là u não ác tính ở thân não bắt nguồn từ khối u tế bào hình sao. Thân não là phần não đảm nhiệm vai trò gửi thông tin đến tủy sống và các cơ quan khác, đồng thời cầu não cũng kiểm soát những chức năng quan trọng như thở, thăng bằng, giấc ngủ, nhịp tim, hoạt động của bàng quang. Trong quá trình phát triển, u thần kinh đệm thân não có thể gây áp lực lên những vùng não khác, ảnh hưởng đến chức năng của các dây thần kinh kiểm soát cảm giác trên gương mặt. Nếu không được chẩn đoán và chữa trị kịp thời, tiên lượng bệnh thường không khả quan.

4. U thần kinh đệm lan tỏa

U thần kinh đệm lan tỏa là các khối u tế bào sao (cấp độ III – IV theo WHO) xâm lấn vào thân não và có xu hướng lan sang vùng đồi thị, vùng dưới đồi, tủy sống, dây sống của cơ thể. U thần kinh đệm đường giữa lan tỏa thường biểu hiện đột biến H3K27M (+). Trẻ em mắc bệnh u xơ thần kinh tuýp 1 có nguy cơ cao hình thành khối u thần kinh đệm đường giữa lan tỏa.

5. U thần kinh đệm ít nhánh

Đây là loại khối u có xu hướng hình thành ở vùng não trước (đặc biệt là thùy trán), phát triển tương đối chậm. Đặc trưng là được hình thành bởi sự xóa bỏ nhánh q của nhiễm sắc thể 19 và nhánh p của nhiễm sắc thể 1. Khối u thần kinh đệm ít nhánh có xu hướng xuất hiện phổ biến ở người lớn và hiếm gặp ở trẻ em.

6. U thần kinh đệm thị giác

Đây là khối u hình thành bên trong dây thần kinh thị giác hoặc vùng giao thoa (nơi truyền tín hiệu từ mắt đến não). Khối u này có xu hướng hình thành ở vùng đáy não – nơi kiểm soát nội tiết. Do đó, ngoài gây suy giảm thị lực, khối u thần kinh đệm thị giác còn có nguy cơ ảnh hưởng đến hoạt động của hormone trong cơ thể (gọi là u thần kinh đệm vùng dưới đồi).

Triệu chứng điển hình

Các triệu chứng của u thần kinh đệm có thể khó nhận biết. Ở một số trường hợp, bệnh không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và chỉ được phát hiện thông qua quá trình khám sức khỏe. Dưới đây là một số triệu chứng u thần kinh đệm điển hình có thể gặp:

• Chóng mặt, dau đầu dữ dội.

• Buồn nôn, nôn ói.

• Rối loạn hoặc mất thị lực, nhìn đôi, nhìn mờ…

• Thay đổi hành vi và tính cách đột ngột.

• Suy giảm nhận thức.

• Động kinh, co giật

• Gặp khó khăn khi giữ thăng bằng.

• Yếu, tê liệt một bên cơ thể.

Phương pháp điều trị

• Phẫu thuật cắt bỏ

• Liệu pháp bức xạ

• Hóa trị cho một số thể bệnh

Ngay khi thấy các dấu hiệu bất thường như trên bạn hãy tới ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn!