ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN DI CĂN

BVK - Ung thư tiền liệt tuyến là một trong những ung thư thường gặp nhất ở nam giới. Tại Việt Nam, theo GLOBOCAN năm 2018, bệnh đứng hàng thứ 5 về tỷ lệ mắc trong các bệnh ung thư ở nam giới. Phát hiện sớm bệnh ung thư tiền liệt tuyến dựa vào xét nghiệm PSA và thăm khám trực tràng bằng tay. Theo khuyến cáo nên xét nghiệm và khám cho nam giới từ 45 tuổi trở lên và từ 40 tuổi đối với nam giới có đột biến gen BRCA1, BRCA2 hoặc nam giới chủng tộc châu Phi, châu Mỹ.

Tuy nhiên, tại Việt Nam phần lớn bệnh nhân đến viện được chẩn đoán đã ở giai đoạn di căn xa. Các vị trí di căn hay gặp của ung thư tiền liệt tuyến là xương, hạch ổ bụng, phổi, gan, hiếm khi di căn não.

Mục tiêu chính trong điều trị bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn di căn là cải thiện các triệu chứng hiện tại của người bệnh, đảm bảo chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn di căn:

- Nhạy cảm với liệu pháp cắt tinh hoàn

- Kháng liệu pháp cắt tinh hoàn

Nhạy cảm với cắt tinh hoàn

Liệu pháp ức chế Androgen có vai trò cơ bản trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn di căn. Hầu hết các bệnh nhân ở giai đoạn di căn xa nên được bắt đầu bằng cắt tinh hoàn ngoại khoa hoặc bằng thuốc đồng vận LHRH (Gosereline, Triptoreline, Leuprorelin acetate) hoặc đối vận LHRH (Degarelix).

Liệu pháp nội tiết kết hợp cắt tinh hoàn và thuốc kháng Androgen được áp dụng tùy từng trường hợp, không áp dụng thường quy.

Những trường hợp có nguy cơ bùng phát các triệu chứng khi dùng thuốc đồng vận LHRH cần điều trị trước bằng thuốc kháng Androgen ít nhất 1 tuần.

Một số tác dụng phụ của phương pháp ức chế Androgen : cơn bốc hỏa, loãng xương, gãy xương, béo phì, kháng insulin, tăng bệnh lý tim mạch.

Những bệnh nhân giai đoạn di căn, nguy cơ cao (di căn tạng và hoặc di căn xương 4 vị trí, trong đó ít nhất 1 vị trí ngoài xương trục, xương chậu) điều trị kết hợp với: hóa chất Docetacel, thuốc kháng androgren, thuốc ức chế tổng hợp androgen thế hệ mới: Abiraterone acetate.

Kháng liệu pháp cắt tinh hoàn

Dù phần lớn người bệnh nhạy cảm với cắt tinh hoàn, tuy nhiên bệnh gần như luôn luôn tiến triển thành kháng cắt tinh hoàn.

Các phương pháp có thể lựa chọn ở giai đoạn kháng cắt tinh hoàn:

- Liệu pháp kháng Androgen : Bổ sung thêm các thuốc kháng Androgen ( Bicalutamide, Flutamide, Nilutamide), hoặc thuốc ức chế tổng hợp androgen thế hệ mới: Abiraterone acetate, Enzalutamide.

- Hóa trị: Docetaxel, Cabazitaxel, Mitoxantrone.

- Dược chất phóng xạ: Radium 223, stronium 89.

- dịch: Pembrolizumab, Sipuleucel-T.

- Các thuốc ức chế PARP: Olaparib chỉ định trên những bệnh nhân có đột biến gen.

Ngoài ra, điều trị hỗ trợ cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn di căn rất quan trọng, một số điều trị hỗ trợ như:

Thuốc chống hủy xương: Các thuốc nhóm Biphosphonate, Pamidronate, Zoledronic acid , Denosumab được sử dụng để giảm triệu chứng và các biến cố liên quan đến di căn xương.

Điều trị giảm đau: sử dụng thuốc giảm đau cho bệnh nhân theo đánh giá mức độ đau, theo bậc thang giảm đau của Tổ chức Y tế thế giới.

Chăm sóc tâm lý: Việc hỗ trợ, động viên tinh thần giúp cho người bệnh có cảm giác nhẹ nhàng , vượt qua lo lắng, sợ hãi.

Ung thư tuyến liệt không quá nguy hiểm khi được phát hiện ở giai đoạn sớm, cụ thể là giai đoạn 1 và đầu giai đoạn 2. Ở những giai đoạn sớm, ung thư tuyến tiền liệt sẽ được các bá sĩ điều trị tích cực nhằm bài trừ triệt để các tế bào ác tính. Ung thư tuyến tiền liệt ở những giai đoạn đầu, nếu đáp ứng điều trị tốt, bệnh nhân có thể được chữa khỏi hoàn toàn ít để lại di chứng. Nếu phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn 3 và 4 thì khả năng điều trị thành công sẽ giảm đi. Vì ung thư tuyến tiền liệt phát triển khá chậm, đến khi độ tuổi cao thì việc phát hiện ra chúng cũng rất khó khăn để điều trị. Do đó phòng và phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến là việc đầu tiên chúng ta cần thực hiện trước khi chữa trị chúng.

Phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến bằng cách:

- Thăm trực tràng.

- Định lượng PSA: PSA là chất chỉ điểm ung thư tuyến tiền liệt đặc hiệu. Nếu PSA nhỏ hơn 4ng/ml, khả năng mắc ung thư tiền liệt tuyến là 15%. Nếu PSA từ 4 đến 10, khả năng bị bệnh là 25%. Còn PSA cao hơn 10, nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến lên đến 67%

- Siêu âm qua ổ bụng hoặc qua đầu dò trực tràng và sinh thiết nếu có nghi ngờ tổn thương

- Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ vùng bụng, vùng khung chậu đánh giá mức độ xâm lấn.

- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) xác định mức độ xâm lấn của ung thư.

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh có tiên lượng tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt 100%. Chính vì thế, người bệnh cần đi khám ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh để được điều trị kịp thời, hiệu quả.

Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể tham khảo để phòng ngừa ung thư tiền liệt tuyến:

- Có chế độ ăn uống lành mạnh ít thịt đỏ, bổ sung nhiều chất xơ.

- Kiểm tra sức khỏe định kì.

- Vận động thể dục hợp lý.

- Chế độ sinh hoạt khoa học, đều đặn.

Theo chia sẻ từ khoa Nội 3, Bệnh viện K