Ung thư đại tràng là một trong những mặt bệnh ung thư đường tiêu hóa thường gặp taị Việt Nam. Thông thường, bệnh sẽ xuất hiện ở độ tuổi trên 50 và có thể điều trị dễ dàng nếu phát hiện sớm bằng biện pháp phẫu thuật cắt bỏ. Tuy nhiên, các triệu chứng của căn bệnh này không rõ ràng, dẫn đến người bệnh thường phát hiện ra bệnh ở những giai đoạn muộn. Do vậy, phẫu thuật cắt bỏ khối u tại thời điểm này không mang lại hiệu quả điều trị cao. Vì vậy hóa trị là một biện pháp bổ trợ hiệu quả trong điều trị ung thư đại tràng. 

•   Điều trị ung thư đại tràng bằng hóa chất là gì?

Hóa chất dùng trong điều trị ung thư đại tràng là các loại thuốc được bào chế có tác dụng kiểm soát và tiêu diệt tế bào ung thư. Ngoài ra, các thuốc này còn có thể làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư. Thuốc được đưa vào cơ thể thông qua tiêm, truyền, hoặc uống. 

Thông thường, điều trị hóa chất cho ung thư đại tràng được chia làm 3 phương pháp chính:

• Hóa trị tân bổ trợ: sử dụng trước khi phẫu thuật nhằm làm giảm kích thước khối u, làm tăng khả năng cắt bỏ hoàn toàn khối u, giảm thể tích phẫu thuật, giảm khuyết hổng mô mềm, giảm tàn phá chức năng các cơ quan lân cận, duy trì chức năng tại chỗ của cơ quan, nâng cao chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật
•  Hóa trị bổ trợ: được chỉ định sử dụng nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau khi phẫu thuật, tránh tái phát. 
• Hóa trị điều trị: sử dụng thuốc, hóa chất như phương pháp chính nhằm giảm kích thước và loại bỏ khối u.
• Hóa trị giảm nhẹ: được chỉ định khi ung thư đại tràng đã di căn sang các bộ phận khác trong cơ thể. Với trường hợp này, không thể hoàn toàn loại bỏ ung thư bằng biện pháp phẫu thuật. Do đó, thuốc hóa trị sẽ kiềm chế sự phát triển của khối u, giúp giảm bớt các triệu chứng bệnh và duy trì thời gian sống lâu hơn cho người bệnh.

•   Điều trị hóa chất cho ung thư đại tràng như thế nào?

Phụ thuộc vào tình trạng bệnh và mục đích điều trị, bác sỹ có thể chỉ định truyền hóa chất cho bệnh nhân thông qua tiêm, truyền, hoặc uống. Theo đó:

• Hóa trị toàn thân: Với phương pháp này, hóa chất sẽ được uống hoặc truyền qua tĩnh mạch cánh tay, bắp tay, tiêm dưới da nhằm để hóa chất ngấm vào máu, đi tới khắp các cơ quan trong cơ thể người bệnh. Thuốc tác động vào tế bào gây chết tế bào ung thư. Hóa trị phát huy tác dụng nhiều nhất khi tế bào phân chia nhiều, nhanh (đây là đặc điểm thường gặp ở các tế bào ung thư). Tuy nhiên, hóa trị cũng gây chết các tế bào bình thường của cơ thể, nhất là các tế bào phân chia nhanh như tế bào niêm mạc, tế bào nang tóc… Vì vậy bệnh nhân vào hóa trị thường bị rụng tóc hay loét niêm mạc.
• Hóa trị khu vực: Với phương pháp này, thuốc sẽ được đưa tới động mạch dẫn vào phần cơ thể bị mắc ung thư nhằm tập trung tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này ưu việt hơn hóa trị toàn thân do giảm được các tác dụng phụ bằng cách hạn chế lượng thuốc đến các bộ phận cơ thể khác.

Việc sử dụng hóa chất điều trị ung thư đại tràng có thể mang lại một số tác dụng phụ không mong muốn cho người bệnh như:

• Buồn nôn
• Loét miệng
• Táo bón
• Rụng tóc
• Chán ăn, sụt cân
• Thay đổi màu da, màu móng

Hầu hết các tác dụng phụ kể trên đều sẽ mất đi theo thời gian sau khi kết thúc quá trình hóa trị. Để hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp sau:

• Bổ sung các vitamin, khoáng chất, thực phẩm tươi, để cơ thể luôn đảm bảo dưỡng chất để phục hồi sau mỗi đợt hóa trị.
• Sử dụng một số loại thuốc chống nôn sau khi tham vấn cùng bác sỹ.
• Ăn thực phẩm mềm, dễ ăn, tránh thực phẩm nặng mùi. 
• Nhiều trường hợp, các tác dụng phụ có thể được giảm nhẹ, ngăn ngừa bằng chế độ vận động thể chất hợp lý, sử dụng thuốc giảm đau, chống nôn. Tuy nhiên, bệnh nhân luôn cần lưu ý tham vấn ý kiến bác sỹ trước khi áp dụng bất kỳ một phương pháp nào nhằm hạn chế tác dụng phụ của thuốc, hóa chất.

•   Những lưu ý trước, trong, và sau các đợt hóa trị ung thư đại tràng

Khi tiến hành hóa trị, người bệnh sẽ cần được kiểm tra sức khỏe với bác sỹ để đảm bảo thể trạng của người bệnh có thể đảm bảo các chức năng sinh lý, đáp ứng thuốc trong quá trình hóa trị. Người bệnh cũng cần có một chế độ nghỉ ngơi hợp lý, giải tỏa các áp lực hàng ngày để đối phó với các tác dụng phụ trong quá trình hóa trị.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu trái cây, ngũ cốc, xơ, đạm, calo cho cơ thể. Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao ở mức độ vừa phải, phù hợp với thể trạng người bệnh.

Ung thư đại tràng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có tiên lượng điều trị khá tốt so với các mặt bệnh ung thư đường tiêu hóa khác. Nếu phát hiện sớm và có thể điều trị bằng phẫu thuật, tiên lượng khỏi bệnh khả quan hơn rất nhiều. Tỉ lệ sống trên 5 năm giảm dần theo mức độ phát triển của khối u. Do vậy, việc mỗi người cần làm là duy trì một lối sống lành mạnh, hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích. Ngoài ra, cũng cần thiết lập thói quen tầm soát sức khỏe mỗi 06 tháng – 12 tháng/ lần nhằm đảm bảo những chỉ dấu ban đầu của ung thư được phát hiện, căn bệnh ung thư sẽ không còn là án tử nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.